Over het historisch Van Peteghemorgel
À propos de l'orgue historique Van Peteghem
About the historic Van Peteghemorgan
Lambert-Benoit en Pieter bouwden in 1778 het Van Peteghemorgel in de Sint-Martinuskerk in Haringe.
Lambert-Benoit et Pieter ont construit l'orgue Van Peteghem de l'église St Martin à Haringe en 1778.
Lambert-Benoit and Pieter built the Van Peteghem organ in the Sint-Martinuskerk in Haringe in 1778.
Dit uniek historisch instrument vormt als rococo-instrument een uniek geheel. Het betekent een hoogtepunt in de orgelmakerskunst van de familie Van Peteghem die tussen 1776 en 1787 het Vlaamse orgellandschap verrijkte met een aantal orgels die op estetisch gebied tot het beste behoren van wat er toendertijd werd gemaakt.
Best bewaarde orgel
Uit die periode is het orgel van Haringe ongetwijfeld het best bewaarde instrument. Het overleefde niet alleen door zijn stevige constructie maar ontsnapte ook aan de verschillende smaken die sindsdien in de orgelbouw heersten. Het orgel werd nooit omgebouwd en de verschillende registers werden niet aangepast aan de nieuwe smaak. Bovendien heeft het een uitgebreide dispositie. De combinatie van al deze elementen maakt dit orgel tot een uniek stuk uit ons orgelpatrimonium. Tussen 1993 en 1994 werd het orgel hersteld door J.P. Draps en G. Potvlieghe onder toezicht van Monumentenzorg (Dhr. Fouconnier en P. Roose).
De Orgelkasten en het snijwerk
Uit vroegere rekeningen vernemen we dat een zekere Pieter Kockenpo de orgelkasten – zonder het snijwerk – leverde voor de som van 350 Franse kroonstukken. Het snijwerk werd verzorgd door Jan Elshoecht. Dit was een beeldhouwer uit Sint-Winoksbergen. Aan hem moet waarschijnlijk ook de opvatting van het bouwkundig plan worden toegeschreven. Het orgel werd gebouwd in opdracht van Pastoor Vormezele die schreef dat het geheel “verre boven 5000 (bijna 6000) gulden” had gekost. Het werd voor het eerst bespeeld op 17 april 1779, twee dagen voor het afsterven van de zieke pastoor.
Un instrument historique unique
Cet orgue rococo a été construit en 1778 et forme un ensemble absolument unique. Il représente l’apogée de l’art de la famille Van Peteghem qui, entre 1776 et 1787, a enrichi le paysage de l’orgue flamand avec ce qui, dans le domaine de l’esthétique, peut être considéré comme ce qui s’est fait de mieux à cette époque.
De cette période, l’orgue de Haringe est indubitablement l’instrument le mieux conservé. Il a survécu grâce à sa solide construction ; d’autre part, il a échappé aux adaptations à différentes esthétiques qui ont prévalu ultérieurement dans la facture d’orgue. L’orgue n’a jamais été transformé et les différents registres n’ont pas été adaptés à de nouvelles modes. En outre sa disposition est étendue. La combinaison de tous ces éléments fait de cet orgue une pièce unique du patrimoine d’orgue flamand.
En 1993-1994, l’orgue a été restauré par J.P. Draps et G. Potvlieghe sous le contrôle du service pour la sauvegarde des monuments ‘Monumentenzorg’ (Fouconnier et Roose).
Les buffets d’orgue et les sculptures
Des documents comptables anciens nous apprennent qu’un nommé Pieter Kockenpo a livré les buffets d’orgue – sans les sculptures – pour la somme de 350 couronnes françaises. Les sculptures sont de la main de Jan Elshoecht, un sculpteur établi à Bergues. C’est sans doute à ce dernier que l’on doit la conception du plan de construction. L’orgue a été construit sur ordre du curé Vormezele, qui a écrit que le coût avait “largement dépassé les 5000 florins ; en fait presque 6000”. Le concert d’inauguration a eu lieu le 17 avril 1779, deux jours avant le décès du curé malade.
This unique historical instrument forms a unique whole as a Rococo instrument. It represents a high point in the art of organ building by the Van Peteghem family, who between 1776 and 1787 enriched the Flemish organ landscape with a number of organs that, aesthetically speaking, belong to the best of what was made at the time.
Best preserved organ
The Haringe organ is undoubtedly the best preserved instrument from that period. It not only survived due to its sturdy construction, but also escaped the different tastes that have prevailed in organ building ever since. The organ was never rebuilt and the different registers were not adapted to the new taste. In addition, it has an extensive disposition. The combination of all these elements makes this organ a unique piece from our organ heritage. Between 1993 and 1994 the organ was restored by J.P. Draps and G. Potvlieghe under the supervision of Monumentenzorg (Mr. Fouconnier and P. Roose).
The Organ Cases and the Carving
We learn from earlier accounts that a certain Pieter Kockenpo supplied the organ cases – without the carvings – for the sum of 350 French crown pieces. The carving was done by Jan Elshoecht. This was a sculptor from Sint-Winoksbergen. The conception of the architectural plan must probably also be attributed to him. The organ was commissioned by Pastor Vormezele, who wrote that it had cost “far above 5,000 (almost 6,000) guilders”. It was played for the first time on April 17, 1779, two days before the death of the sick pastor.
